MERKEZGAR

Çöl büyür: vay haline içinde çöl saklayanın... [Nietzsche] Mutlu Lazzaro’yu izlerken zihnim parçalara ayrıldı. Ayrılan parçalar birer birer kendi seyri sülûkunu tuttu ve her biri, gövdenin farklı bir dalına tutunarak tamama erdi –yani, umulur ki. Önce, Bresson’un Balthazar’ını düşündüm. Lazzaro da dedim, Balthazar gibi  dünyanın yükünü  çekiyor. Ama aynı değil. Çünkü bunun bir ‘sıkıntı’ olduğu izlenimini edinmiyoruz Lazzaro’nun yüz ifadesinden. Hal ve hareketlerinde tefekkürden eser yok: derin bir ‘kabullenmişlik’ her ânına hâkim olmuş, hiç ikiletmeden, bir an bile düşünmeden yapıyor bütün söylenenleri. Markiz (toprak sahibesi) için eşsiz bir köle, örnek bir uşak. Bu hâliyle, dedim, bir Walser karakteri Lazzaro –ve hatta, bizzat Robert Walser. Sonra, o da olmaz dedim, Lazzaro’nun duyguları var,  kapıda  bırakmamış onları, ‘silbaştan’ dediği eski bir hayatı da yok üstelik. Kendisiyle kafa bulan zengin züppesinin,  “babam fırlamanın tekiydi, sen a...

1520 dolaylarında Saint-Avertin’de (Fransa) doğuyor Plantin. 20’li yaşlarının sonuna geldiğinde Fransa’ya kıyasla insanların dinsel konulara daha açık olduğu ve ekonomik şartların daha çok umut vaat ettiği bir yerde yaşamak istediğinden Benelüks ülkeleri (Almanya ve Fransa arasında bulunan, günümüzdeki Be lçika, Hollanda[ Ne derland] ve Lüks emburg’u kapsayan kıyı bölgesi) olarak adlandırılan bölgedeki Anvers iline yerleşiyor. Ünlü bir tipograf ve matbaacı (keyfi geldiğinde de şair!) olma yolundaki kariyerine ciltçi ve deri tasarımcısı olarak başlıyor. Süslü deri işleri zenginlerden büyük rağbet görüyor ancak 1555’teki bir olay Plantin’in kariyerinde değişiklik yapmasına yol açıyor: Benelüks ülkelerinin yöneticisi olan İspanya Kralı II. Felipe için ısmarlanan bir deri kutuyu kendi elceğizleriyle götürürken, Anvers’te saldırıya uğruyor. Birkaç sarhoş Plantin’e kılıçla saldırıp omzundan yaralıyorlar. Omzundaki yara iyileşse de Plantin artık ağır iş yapamayacak duruma geliyor, bu ne...