Valery Larbaud'dan Bir 'İzlenim'

II.

Bir sabah, Rotterdamda, Boopjes rıhtımında,

(1900 yılının 18 eylülü, saat sekiz suları),

Rasladım atölyelerine giden iki genç kıza

Büyük demir köprülerden birinin önünde vedalaşıyorlardı

Yolları ayrılıyordu orda.

Muhabbetle sarılıp öpüştüler; elleri titriyordu,

Ayrılmak istiyorlar ama bunu yapamıyorlardı; dudakları

Üzünçle uzaklaştıktan sonra hemen buluşuyordu

Gözleriyse hiç ayrılmıyordu birbirinden

Öylece kaldılar uzun süre, bitişik, yan yana,

Ayakta ve hareketsiz, gelip geçenin şaşkın bakışları arasında

Ve römorkörler homurdanmaktaydı ırmak üstünde

Ve trenler gelip gidiyordu keskin düdükleriyle.

Valery Larbaud (1881-1957)

Çeviren: Cemal Süreya

***

Patrice Leconte’un 1999 tarihli La Fille Sur Le Pont/Köprüdeki Kız filmini izleyince aklıma yukarıdaki şiir geldi. Açıkçası bulmakta biraz zorlandım. Zihnimde iki genç kız ve bir köprü dışında bir şey yoktu. Ama yıllar da geçse iyi bir şiirin o keskin sesi kulaklarımızdan kolay kolay silinmiyor. (Bu lafı Giorgio Manganelli’nin ‘düzyazının ince sesi’ diyen o pek isabetli önermesine yoldaşlık etsin için uydurdum.)

Valery Larbaud için de bir iki cümle etmeliyim sanırım. Fransız okurunun İngiliz ve Latin Amerika yazar ve şairlerini tanımasında önemli bir figür olduğu söylenebilir. Bu ülke ve dillerden ilk çevirileri kendisi tarafından yapılmış. Önemli bir anektdot daha: James Joyce ile dostmuşlar ve Ulysses’in ilk Fransızca tercümesini de Larbaud yapmış. Türkçede ise Tahsin Yücel tarafından çevrilen Kolej Yılları (1955, Varlık) isimli bir kitabı var.

[Şiir İçin Kaynak: Dünya Şiir Antolojisi/ Pozitif Yayınları]

Henri Rousseau, “Notre Dame”, 1909.