W. G. Sebald'ın Kaleminden Robert Walser ve Yedi Portresi

ROBERT WALSER (1878 - 1956)

Robert Walser'in hayat hikâyesinde bıraktığı izler öyle silikti ki rüzgâr onları az kalsın alıp götürecekti. En azından 1913 baharında İsviçre’ye döndüğünden beri, gerçekteyse elbette başından itibaren, dünyaya pamuk ipliğiyle bağlıydı. Hiçbir yere yerleşemedi, en ufak malı mülkü dahi hiç olmadı. Ne evi vardı ne uzun süreli bir dairesi, tek bir mobilyası olmadığı gibi kıyafet namına da olsa olsa bir günlük bir de yabanlık elbiseye sahipti. Yazarların zanaatlarını icra etmek için gerek gördüğü şeylerden bir tanesine bile benimdir, demedi. Kitaplara gelince, sanıyorum kendi yazdıklarına bile sahip değildi. Okudukları çoğunlukla ödünç alınmıştı. Kullandığı yazma kâğıdı bile ikinci eldi. Nasıl ömrü boyunca hiç mal mülk sahibi olmadıysa, insanlardan da aynı şekilde uzak kaldı. Başta en yakınları olan kardeşleri ressam Karl ile güzel okul hocası Lisa’dan bile gitgide uzaklaştı, ta ki, hakkında Martin Walser’in dediği gibi, bütün kimsesiz yazarların en kimsesizi olana dek.

(...)

Walser'in yazılarını bölük pörçük okumaya devam ettikçe, ondan geriye kalan portre fotoğraflarına da bakarım hep; sayısı yedi olan bu çok farklı fizyonomi durakları, aralarında olup biten sessiz faciayı sezdirirler.

Robert Walser gerçekte kimdi veya neydi, onunla olan yakın ilişkime rağmen bu konuda güvenilir bilgi veremem. Dediğim gibi o yedi portre fotoğrafının her biri bambaşka insanları gösteriyor;

içi sessiz bir şehvetle dolu bir delikanlı; 

 çekinceli bir kaygıyla milletin arasına karışmaya koyulan biri;

Berlin’de kahramanca ve karanlık bir etki bırakan yazar; 

su gibi camsı gözleri olan otuz yedisindeki biri; 

sigara içen ve çok tehlikeli görünen haydut; 

beli bükülmüş bir adam 

ve hem harap olmuş hem kurtarılmış bir tımarhane hastası.

Bu portrelerde dikkat çeken yalnız farklılıkları değil, her birinde sezinlenen ve Walser’in tamamıyla kibirsiz, İsviçrelilere has oturmuş yapısı ile kariyerinin başlarında sergileyip sonraları da elinden geldiğince sağlam bir görünüşün ardına gizlediği anarşist, bohem ve dandy eğilimleri arasındaki tezattan geldiğini tahmin ettiğim bir örtüşmeme durumu var. Sırtında “pejmürde, açık sarı yazlık bir takım, ayağında hafif dans ayakkabıları” ve tepesinde “kasten eskitilmiş, küstah ve budala bir şapka”, bir pazar Thun’dan Bern’e yürüdüğünü kendi söylüyor.

*

Kaynak:

W. G. Sebald, Kır Evinde İkamet, Can Yay., 2016. Çeviren: Sami Türk

Bu da, Sebald’ın sitesine girdiğinizde karşınıza çıkan Google Translate çevirisi. 
Fena durmuyor. Yazının orijinali şurada.
---

hâmiş:

Thun ile Bern arası ~32 km. imiş. Yürüyerek 6 saatte gidilebiliyor.
Walser üstadın doğum günü olan bir 15 Nisan günü yapılırsa oldukça şık bir etkinlik olur. Zengin arkadaşlara duyurmuş olalım.